Malingering - Is de kwaal echt?

Er zijn echter ook andere motieven om een draai te geven aan klachten of problemen. Mensen kunnen er belang bij hebben om ziek te zijn. Zo’n belang kan psychologisch zijn: ziekte rechtvaardigt aandacht en verschaft morele alibi’s. Of materieel, in de vorm van geld of gemak. Artsen zijn weinig geneigd zulke motieven in hun overwegingen te betrekken, ze zijn immers boven alles hulpverleners. 

Wanneer belangen echter centraal staan, ontstaat een probleem. Mensen van wie de toestand moet worden beoordeeld, vragen om erkenning, zoeken compensatie of willen gevrijwaard worden van consequenties van hun handelen. Waar eindigt dan waarheid en begint belang? Wat betekent dan ‘objectief medisch vast te stellen’? De grens tussen feitelijk waar, misschien waar, misschien onwaar en feitelijk onwaar is niet eenvoudig te trekken. Artsen die als deskundigen moeten oordelen, lopen daar onvermijdelijk tegen aan. Voor advocaten en rechters geldt dat niet minder. Zij moeten immers niet alleen inschatten hoe ‘feitelijk’ het oordeel van de deskundige is, maar worden ook zelf met de vraag geconfronteerd hoe betrouwbaar de cliënt is. 

Hoe kunnen we weten of men de waarheid vertelt? Wat is die waarheid dan? Wat is het motief bij overdrijven (aggravatie), bewust voorwenden (simulatie) of verhullen (dissimulatie)? Wat doet confrontatie daarmee met onderzoeker, belangenbehartiger, rechter? Wat betekenen begrippen als overdracht en tegenoverdracht? Hoe zijn ze te herkennen en te hanteren? Hoe vindt u als professional de weg in het doolhof van waarheid, pseudowaarheid en leugen? Over zulke vragen gaat deze cursus, waarbij niet alleen een theoretisch kader wordt gegeven, maar ook wordt ingegaan op uw eigen ervaringen met de onvermijdelijke vraag: “Wat is waarheid?”

De cursus begint om 12.45 uur (registratie en lunch vanaf 12.15 uur) en eindigt rond 17.00 uur. 

Docent
Prof.dr. Frank Koerselman, emeritus hoogleraar Psychiatrie